ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳ ସମ୍ପର୍କ ଖରାପ ହେବାକୁ ଚୀନ୍ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସର କଠିନ ପରିଶ୍ରମ
ଗତ କିଛିଦିନ ହେବ ବର୍ତ୍ତମାନର ନେପାଳ ସରକାର ଭାରତ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଷ ଉଦ୍ଗାରିବାରେ କୌଣସି ସୁଯୋଗକୁ ହାତଛଡ଼ା କରୁନାହିଁ। ନେପାଳ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କେପି ଶର୍ମା ଓଲି ଏହାକୁ ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି ଏବଂ ଭାରତ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଭାବରେ ପ୍ରଳାପ ଜାରି ରଖିଛନ୍ତି ।
ଚୀନ୍ ପ୍ରତି ନେପାଳ ବିଶ୍ୱସ୍ତ
ନେପାଳର ବର୍ତ୍ତମାନର ପ୍ରଶାସନ ଚୀନ୍ ପ୍ରତି କିପରି ବିଶ୍ୱସ୍ତତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ସେଥିରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ । କିନ୍ତୁ ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ସମ୍ପର୍କରେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ଏହି ସମସ୍ୟା କଂଗ୍ରେସ ଦୟାରୁ ଯୋଗୁଁ ହୋଇଛି ? କଂଗ୍ରେସ ସରକାରଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଯେ ନେପାଳ କେବଳ ମାଓବାଦୀଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ନୁହଁନ୍ତି, ନେପାଳ କାନ୍ଧରେ ବନ୍ଧୁକ ରଖି ଚୀନ୍ ନିଜର ନିଷ୍ଠୁର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସାଧନ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।
କିନ୍ତୁ ଚୀନ୍ କାହିଁକି ଏହା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ?
ବାସ୍ତବରେ ନେପାଳ ହେଉଛି ଭାରତ ବ୍ୟତୀତ ଏକମାତ୍ର ଦେଶ, ଯେଉଁଠାରେ ହିନ୍ଦୁମାନେ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ବାସ କରନ୍ତି । ନେପାଳ ଏବଂ ଭାରତ ମଧ୍ୟରେ ସାଂସ୍କୃତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅନେକ ସମାନତା ଅଛି, ଏଠାରେ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଗତିବିଧି ପାଇଁ କୌଣସି ବିଶେଷ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ନାହିଁ ।
ଚୀନ୍ର ଗୋଟିଏ ତୀରରେ ଦୁଇଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ
ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ନେପାଳରେ ମାଓବାଦୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ବଢ଼ାଇବାକୁ ଚୀନ୍ ଚାହୁଁଛି । ତେଣୁ ନେପାଳରେ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ପ୍ରଭାବ ହଟିଲେ ଭାରତକୁ ଘେରିବା ସହଜ ହେବ । ଅର୍ଥାତ୍ ଚୀନ୍ ଗୋଟିଏ ତୀରରେ ଦୁଇଟି ଲକ୍ଷ୍ୟ ଭେଦ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି – ତେବେ ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ କଂଗ୍ରେସର ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ? ବାସ୍ତବରେ ଏହାର ସମ୍ପର୍କ ବହୁତ ପୁରୁଣା, ଯାହାର ତାରଗୁଡ଼ିକ ନେପାଳର ପୂର୍ବତନ ରାଜା ବିରେନ୍ଦ୍ର ବୀର ବିକ୍ରମ ଶାହା ଦେବଙ୍କ ନିକଟକୁ ଯାଇଛି ।
ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ କଂଗ୍ରେସର ସମ୍ପର୍କ କ’ଣ ?
୮୦ ଦଶକରେ ନେପାଳରେ ରାଜତନ୍ତ୍ର ବିସ୍ତାର କରିଥିଲା ଏବଂ ରାଜା ବିରେନ୍ଦ୍ର ବୀର ବିକ୍ରମ ଶାହା ଦେବଙ୍କଦ୍ୱାରା ଶାସିତ ହେଉଥିଲା। ରାଜା ବିରେନ୍ଦ୍ର କେବଳ ଭାରତ ପାଇଁ ବନ୍ଧୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହଁନ୍ତି, ବରଂ ଜଣେ ସନାତନ ଭକ୍ତ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ତତ୍କାଳୀନ କଂଗ୍ରେସ ସରକାର ଯେପରି ନେପାଳ ବିରୋଧୀ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଥିଲେ, ସେ ସେମାନଙ୍କୁ ଆଖିରୁ ଲୁହରେ ପସନ୍ଦ କରୁନଥିଲେ ।
୧୯୮୮-୮୯ ମସିହାରେ ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳ ମଧ୍ୟରେ ସବୁକିଛି ଠିକ୍ ଚାଲି ନଥିଲା । ଏହାକୁ ସୁଧାରିବା ପାଇଁ, ଯେତେବେଳେ ରାଜୀବ ୧୯୮୯ରେ କାଠମାଣ୍ଡୁ ଗସ୍ତରେ ସୋନିଆଙ୍କ ସହ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ, ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିଲା ଯେ ଏହି ଗସ୍ତ ଭାରତ-ନେପାଳ ସମ୍ପର୍କକୁ ଏକ ନୂତନ ଜୀବନ ଦେବ । ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଉଭୟ ଦେଶର ତିକ୍ତତା ଦୂର ହେବ, କିନ୍ତୁ ତାହା ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ ।
ପାଶୁପତିନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ସୋନଆଙ୍କ ପ୍ରବେଶକୁ ବାରଣ
ଯେତେବେଳେ ନେପାଳ ଗସ୍ତ ସମୟରେ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀ ପାଶୁପତୀନାଥ ମନ୍ଦିରରେ ପ୍ରବେଶ କରିପାରିନଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ରାଜୀବ ଗାନ୍ଧୀ ଏହାକୁ ନିଜର ଅସମ୍ମାନ ବୋଲି ଭାବି ଭାରତ ଫେରିବା ମାତ୍ରେ ନେପାଳ ବିରୋଧରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଏଥିରେ ବିବ୍ରତ ହୋଇ ନେପାଳ ଚୀନ୍ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ ମଜବୁତ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା ଏବଂ ଆଜି ଏହାର ପରିଣାମ ସମସ୍ତଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଅଛି । ଏହି କୂଟନୈତିକ ପାପକୁ ର’ର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ ଇନସାଇଡ଼୍ ନେପାଳରେ ବିସ୍ତୃତ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ।
ନେପାଳର ମାଓବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ କଂଗ୍ରେସ ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନ
ଏହା ବ୍ୟତୀତ ନେପାଳରେ ହିନ୍ଦୁ ରାଜତନ୍ତ୍ର ଶେଷ ନହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନେପାଳର ମାଓବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ କଂଗ୍ରେସ ଦୃଢ଼ ସମର୍ଥନ କରୁଥିଲା । ଅମର ଭୂଷଣଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି ଯେ କଂଗ୍ରେସ ର’ର ଅପବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ସେ ସମୟରେ ପୁଷ୍ପ କମଲ ଦହଲ ଓରଫ ପ୍ରଚଣ୍ଡଙ୍କ ପରି ମାଓବାଦୀଙ୍କୁ ନେପାଳ ରାଜତନ୍ତ୍ର ବିରୁଦ୍ଧରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ କଂଗ୍ରେସ ଉତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା। ଏହି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ, ୨୦୦୭ ରୁ ୨୦୦୮ ମଧ୍ୟରେ ତତ୍କାଳୀନ ଗୋରଖପୁର ସାଂସଦ ଯୋଗୀ ଆଦିତ୍ୟନାଥ ମଧ୍ୟ ମାଓବାଦୀ ଆତଙ୍କବାଦ ଏବଂ ଚୀନ୍ର ବଢ଼ୁଥିବା ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଚେତାବନୀ ଦେଇଥିଲେ । ଆଜି ଯୋଗୀ ଆଦିତ୍ୟନାଥଙ୍କର ଗୋଟିଏ କଥା ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସତ୍ୟ ପ୍ରମାଣିତ ହେଉଛି ।
ନେପାଳକୁ କବ୍ଜା କଲା ଚୀନ୍
ନେପାଳକୁ ଏହାର ଦାସ କରିବା ଚୀନ୍ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସହଜ ଥିଲା, କାରଣ କଂଗ୍ରେସ ସରକାର ଚୀନ୍ର ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଦମନ କରିଥିଲେ କିମ୍ବା ସେମାନଙ୍କୁ ରାସ୍ତାରୁ ହଟାଇ ଦେଇଥିଲେ । ୨୦୧୦ରେ, ଜେନେରାଲ ବିବେକ ଶାହା, ଯିଏ କି ରାଜା ବିରେନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବିବେଚିତ ହୋଇଥିଲେ, ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ କହିଥିଲେ ଯେ ରାଜତନ୍ତ୍ରକୁ ବିରୋଧ କରୁଥିବା ମାଓବାଦୀ ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ କିପରି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ତାଲିମ ଦେଉଥିଲା ।
କଂଗ୍ରେସର ଭ୍ରାନ୍ତ ନୀତି ଓ ଡୋକଲାମ
କଂଗ୍ରେସର ଏହି ଭ୍ରାନ୍ତ ନୀତି କେବଳ ନେପାଳର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରେ ସୀମିତ ନୁହେଁ । ୨୦୧୭ରେ, ଯେତେବେଳେ ଭୁଟାନ୍ର ଡୋକଲାମ ମାଳଭୂମିରେ ଚୀନ୍ ନିଜର ମହିମା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରୁଥିଲା ଏବଂ ଭାରତୀୟ ସୈନିକମାନେ ଏହାର ଉତ୍ତର ଦେଉଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତଙ୍କ ସହ ଏକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ଏକ ଗୁପ୍ତ ବୈଠକ କରିଥିଲେ ।
ଚୀନ୍ ପ୍ରତି କଂଗ୍ରେସର ନରମ ମନୋଭାବ
କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିରେ କଂଗ୍ରେସ ଚୀନ୍ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ ଖରାପ କରିବାକୁ ଚାହୁଁନାହିଁ । ଆଜି ଦୁନିଆର ପ୍ରାୟ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶ ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ ଦେଖାଯାଉଛି, କିନ୍ତୁ, କଂଗ୍ରେସ ଏହାକୁ ଖାତିର କରୁନାହିଁ, କେବଳ ଏହାର ସ୍ୱାର୍ଥପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁ ହିନ୍ଦୀ ଚୀନ୍ ଭାଇ ଭାଇଇରେ କରିଥିବା ଭୁଲ ଏବଂ ୧୯୬୨ ମସିହାରେ ଲଦାଖର ଅକାସାଇ ଚୀନ୍କୁ ହରାଇଥିବା ସମାନ କଂଗ୍ରେସ ଆଜି ମଧ୍ୟ ଚୀନ୍ ଉପରେ ବିଶ୍ୱାସ ଜାରି ରଖିଛି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ କହିବା ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ ଯେ ଆଜି ବି ସ୍ୱାର୍ଥ କଂଗ୍ରେସ ନିଜ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଜାତୀୟ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତାକୁ ବଳି ଦେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ।