ଚୀନ୍ର ଗଧିଆ ଯୋଦ୍ଧା କଳଙ୍କିତ କୂଟନୀତି ବିଫଳ
ଭାରତ-ଆମେରିକାର ଝଟ୍କା ପରେ ଏସିଆନ ଦେଶ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାକୁ ଚୀନ୍ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ।
ଚୀନ୍ର ଗଧିଆ ଯୋଦ୍ଧା କୂଟନୀତି କଳଙ୍କିତ ହୋଇଛି । ଚୀନ୍ ଭାବୁଥିଲା ଯେ ବିଶ୍ୱକୁ ଭୟ ଦେଖାଇ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ନିଜ ଆଡ଼କୁ ନେଇଯିବ, କିନ୍ତୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତ ଏବଂ ଆମେରିକା ଭଳି ଦେଶ ଚୀନ୍ର ଏହି ସ୍ୱପ୍ନକୁ ସାକାର କରିବାକୁ ଦେଇ ନାହାଁନ୍ତି । ଲଦାଖରେ ଭାରତ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଆମେରିକା ଯେଉଁ ଝଟ୍କା ଦେଇଛନ୍ତି ତାହା ଚୀନ୍ କଦାପି ଭୁଲିବ ନାହିଁ । ଏହି କାରଣରୁ ଚୀନ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏସିଆନ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼଼ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ ଆରମ୍ଭ କରିଛି । ଆମେରିକା-ଭାରତକୁ ଭୟ କରି ଚୀନ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ପଡ଼ୋଶୀମାନଙ୍କ କୋଳରେ ବସିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଚୀନ୍ ଆର୍ଥିକ ଲାଭର ଲୋଭ ଦେଖାଇ ସେମାନଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରୁଛି ।
ସାଉଥ ଚୀନ୍ ମର୍ନିଂ ପୋଷ୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ ଚୀନ୍ ଏବେ ଭିଏତନାମ, କାମ୍ବୋଡିଆ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଭଳି ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶ ସହ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି କାରଣ ଏହା ଆମେରିକାର ଚାପ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି । ଆମେରିକା ନିକଟରେ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଚୀନ୍ର ଦାବିକୁ ବେଆଇନ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି, ଯାହା ପରଠାରୁ ଆମେରିକା-ଚୀନ୍ ସମ୍ପର୍କ ବହୁତ ତିକ୍ତ ହୋଇପଡିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍ ନିଜର ପଡ଼ୋଶୀମାନଙ୍କ ସମର୍ଥନ ପାଇବାକୁ ହେଲେ ଏହାର ଗଧିଆ ଯୋଦ୍ଧା କୂଟନୀତିକୁ ଅଳିଆ ଗଦାରେ ପକାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିବା ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଚୀନ୍ କରୋନା ଟୀକା ତିଆରି କରେ, ତେବେ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ଏହି ଟୀକା ପ୍ରଥମେ ଦେବ । ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଚୀନ୍ର ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ହୁଆଙ୍ଗ ଜିଲିୟାନ୍ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ କୋଭିଡ଼୍-୧୯ ଟୀକା ବିକଶିତ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ ସେତେବେଳେ ଚୀନ୍ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବ । ଫିଲିପାଇନ୍ସ ପାଇଁ ଚୀନ୍ର ପ୍ରେମ ପ୍ରକୃତରେ ନିଃସ୍ୱାର୍ଥପର କି ? ଆଦୌ ନୁହେଁ ! ବାସ୍ତବରେ, କିଛିଦିନ ହେଲା ଫିଲିପାଇନ୍ସ ସୁରକ୍ଷା ତଥା ଚୀନ୍କୁ ଘେରିବା ପାଇଁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତ, ଆମେରିକା ଏବଂ ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ବାହିନୀ ସହିତ ଯୋଗଦେଇଛଇ । ଚୀନ୍ ଭୟ କରୁଛି ଯେ ଏହି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶର ଅସନ୍ତୋଷ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିବ ।
ସେହିଭଳି ଚୀନ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭିଏତନାମକୁ ନିଜ ମାୟା ଜାଲରେ ପକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ଚୀନ୍ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ୱାଙ୍ଗ ୟି ଭିଏତନାମର ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସହ ଆଲୋଚନା କରି ସମ୍ପର୍କ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛନ୍ତି । ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଭିଏତନାମ ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ କଡ଼ା ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଆସୁଛି । ଭିଏତନାମ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏସିଆନର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହି କାରଣରୁ ଏସିଆନ ଖୋଲାଖୋଲିଭାବେ ଚୀନ୍ ବିରୋଧରେ ବିବୃତ୍ତି ଦେଉଛି । ଗତ ମାସରେ ଏସିଆନ ଦେଶ ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏସିଆନ ଦେଶମାନେ ମିଳିତ ବିବୃତ୍ତିରେ ଚୀନ୍କୁ ସମାଲୋଚନା କରିଥିଲେ ।
ଏସିଆନର ମିଳିତ ବିବୃତ୍ତି ଅନୁଯାୟୀ, “ଆମେ ଦୋହରାଇଛୁ ଯେ ୧୯୮୨ ମସିହାର ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସାମୁଦ୍ରିକ ଆଇନ ଚୁକ୍ତି ସାମୁଦ୍ରିକ ଅଧିକାର, ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ, ଅଧିକାର ଏବଂ ବୈଧତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବାର ଆଧାର ଅଟେ ।” ସରଳ ଭାବରେ କହିବାକୁ ଗଲେ, ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଏସିଆନ ଦେଶମାନେ ଚୀନ୍ର ଦାବିକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍ ଭିଏତନାମ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ ନରମ କରିବାକୁ ଏବଂ ଏସିଆନର ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।
ଭିଏତନାମ ବ୍ୟତୀତ ଚୀନ୍ କାମ୍ବୋଡିଆ ସହିତ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କକୁ ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ଦେବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ବେଜିଂ ଅନୁଯାୟୀ ସୋମବାର ଦିନ ଚୀନ୍ ମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିରେ ଏସିଆନ ସଦସ୍ୟ ଦେଶ ସହ ଆଲୋଚନାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରିଛି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଚୀନ୍ ଆର୍ଥିକ ଲୋଭରେ କାମ୍ବୋଡିଆକୁ ନିଜ ମାୟା ଜାଲରେ ପକାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି ।
ଚୀନ୍ ଜାଣେ ଯେ ଏସିଆନ ଦେଶର କ୍ରୋଧକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଏହାର କାରଣ ହେଉଛି ଏହି ସମସ୍ତ ଦେଶ ଚୀନ୍ର ପଡ଼ୋଶୀ ଏବଂ ଯଦି ପଡ଼ୋଶୀମାନେ ଚୀନ୍ ପଛରେ ପଡ଼ନ୍ତି ତେବେ ଦେଶ ସ୍ଥିର ହେବା ଅତ୍ୟନ୍ତ କଷ୍ଟକର ହୋଇପଡ଼ିବ । ଆମେରିକା-ଭାରତ ସହିତ ତିକ୍ତତା ପରେ ଚୀନ୍ ଅଲଗା ହୋଇପଡ଼ିଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍ ଏସିଆନ ସହିତ ଭଲ ସମ୍ପର୍କ ଗଢ଼ି ନିଜର ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରଭାବ ବଞ୍ଚାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି ।