ମାସ୍କ କୂଟନୀତି ପରେ ଏହା ହେଉଛି ଚୀନ୍ର ଟୀକା କୂଟନୀତି
“ଆମ ପାଖକୁ ଆସ, ଆମେ ତୁମକୁ ଟୀକା ଦେବୁ”, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଇଣ୍ଡୋ-ଆମେରିକା ଆଡ଼କୁ ଆସିବାରୁ ଚିନ୍ତିତ ଚୀନ୍
କରୋନା ସମୟରେ ମାସ୍କ କୂଟନୀତି ପରେ ଚୀନ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ଟୀକା କୂଟନୀତି ଆରମ୍ଭ କରିଛି ଏବଂ ପଡ଼ୋଶୀ ଦେଶକୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛି । ଏହି ପ୍ରୟାସରେ ଚୀନ୍ ପ୍ରଥମେ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦେଶ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଛି । ମଙ୍ଗଳବାର ଦିନ ମାନିଲାରେ ଥିବା ଚୀନ୍ ଦୂତାବାସ ନିଶ୍ଚିତ କରିଛି ଯେ କୋଭିଡ଼୍ – ୧୯ ବିରୋଧରେ ଟୀକା ବିକଶିତ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପରେ ଚୀନ୍ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ପ୍ରଥମେ ଏହି ଟୀକା ଦିଆଯିବ।
ଏହା କାହାଠାରୁ ଲୁକ୍କାୟିତ ନୁହେଁ ଯେ ଚୀନ୍ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରର ସମସ୍ତ ଦେଶ ସହିତ ଗୁଣ୍ଡାଗିରି କରୁଛି ଏବଂ ଏହି ଗୁଣ୍ଡାଗିରି ଯୋଗୁଁ ଏହାର ଅନେକ ସହଯୋଗୀ ଏହାକୁ ଛାଡ଼ି ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ଦେଶମାନଙ୍କ ମେଣ୍ଟରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି । ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଟୀକା କୂଟନୀତି ଆରମ୍ଭ କରୁଛି ।
ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ହୁଆଙ୍ଗ ଜିଲିଆନ୍ ଏହି ଟୀକାକୁ ନେଇ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଇ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯେତେବେଳେ କୋଭିଡ଼୍ – ୧୯ ଟୀକା ବିକଶିତ ଏବଂ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ, ସେତେବେଳେ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ଚୀନ୍ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବ । କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ନିଜ ମେଣ୍ଟରେ ରଖିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ ଗଣମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରଚାର କରୁଛି । କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ଅଫ୍ ଚୀନ୍ର ମୁଖପାତ୍ରଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିବା ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଟାଇମ୍ସ ଏହାର ଆର୍ଟିକିଲରେ ଲେଖିଛି ଯେ ମହାମାରୀ ବିରୋଧରେ ଲଢ଼େଇରେ ଚୀନ୍ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସ କୋଭିଡ଼୍ – ୧୯ ବିରୋଧରେ ଏକ ଘନିଷ୍ଠ ସହଭାଗୀତା ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀକ ସହଯୋଗର ଏକ ଭଲ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ଏହି ମିଡିଆ ହାଉସ୍ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ପ୍ରଶଂସା କରି ଲେଖିଛି ଯେ ଚୀନ୍ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ମିଳିତ ଉଦ୍ୟମ ହେତୁ ବିଆରଆଇ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଅର୍ଥନୈତିକ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ବିନିମୟରେ ଜୀବନଶୈଳୀ ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି ।
କିନ୍ତୁ ଏହା ପ୍ରକୃତରେ କି ? ଅଥଚ ଚୀନ୍ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ପ୍ରଲୋଭିତ ପାଇଁ ପ୍ରଶଂସା କରୁଛି ?
ପ୍ରକୃତ କଥା ହେଉଛି ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍କୁ ଘେରିବା ପାଇଁ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଭାରତ, ଆମେରିକା ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ବାହିନୀ ସହିତ ଯୋଗ ଦେଇଛି ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗର ହାତରୁ ଖସିଯିବ ବୋଲି ଚୀନ୍ ଭୟ କରୁଛି । ଏହି କାରଣରୁ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ ନିଜ ଆଡକୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ସମସ୍ତ ପ୍ରୟାସ କରୁଛି । ତେବେ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଚୀନ୍ ଫିଲିପାଇନ୍ସକୁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିଛି, ତାହାକୁ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରି ଫିଲିପାଇନ୍ସ ବର୍ତ୍ତମାନ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି ଏବଂ ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ଶିବିରରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛି ।
ଚଳିତ ବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଫାୟାରି କ୍ରସ୍ ରିଫ୍ ଦ୍ୱୀପରେ ଚୀନ୍ ଏହାର ଦାବୀ କରି ଏହାକୁ ଏହାର ପ୍ରଶାସନିକ କେନ୍ଦ୍ର ଘୋଷଣା କଲାବେଳେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା । ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷର ପରିଶ୍ରମ ପରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଏହି ଦ୍ୱୀପକୁ ବିକଶିତ କରିଛି, ଯାହା ଚୀନ୍ ଧରିବାକୁ ଚାହୁଁଛି । ଏହା ପରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଚୀନ୍କୁ ଚେତାବନୀ ଦେଇ କହିଛି ଯେ ଚୀନ୍ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀକ ନିୟମ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସ-ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟରେ ୨୦୦୨ ଚୁକ୍ତିନାମାକୁ ସମ୍ମାନ ଦେବା ଉଚିତ ଏବଂ କୌଣସି ଉତ୍ତେଜନାମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ବାରଣ କରିଛି । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଆରମ୍ଭରୁ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ଲାଗି ରହିଛି । ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ବିବାଦୀୟ ଜଳପଥ ଉପରେ ଚୀନ୍ ନିଜର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ ଦାବି କରିଛି ଯାହା ଫିଲିପାଇନ୍ସ ପରି ଅନ୍ୟ ଦେଶର ଆଞ୍ଚଳିକ ଜଳ ଏବଂ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅର୍ଥନୈତିକ ଜୋନ୍ ମଧ୍ୟରେ ପଡ଼େ ।
ଚୀନ୍ର ଏହି ଅଯୌକ୍ତିକ ଦାବି ସତ୍ତ୍ୱେ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ଡୁଟେର୍ଟ ସରକାର ଚୀନ୍ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରଖିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ କରୋନା ପରଠାରୁ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଚୀନ୍ରେ ଆକ୍ରୋଶ ବୃଦ୍ଧି ହେତୁ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଅସନ୍ତୋଷ ପ୍ରକାଶ କରିଛି ଏବଂ ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ।
ଭିଏତନାମର ହାନୋଇରେ ନିକଟରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ୩୬ତମ ଏସିୟନ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀରେ ଭିଏତନାମ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ନେତାମାନେ ଚୀନ୍ର “ଗୁଣ୍ଡାଗିରି” ବିରୋଧରେ ଏକ ଦୃଢ଼ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଛନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ମତରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀକ ନିୟମ ପାଳନ କରୁନଥିବା କେତେକ ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ଦେଶ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି । ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ କେହି ଚୀନ୍ର ନାମ ନେଇ ନଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସମସ୍ତେ ଚୀନ୍କୁ ସୂଚାଇ ଥିଲେ । ଏଥିସହ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଚୀନ୍ ବିରୋଧୀ ଅନେକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି ଯାହା ସିସିପି ପାଇଁ ଚେତାବନୀ ଥିଲା ।
କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଆମେରିକା ସହିତ ସାମରିକ ଚୁକ୍ତି ବାତିଲ କରିବାକୁ ମନା କରିଦେଇଛି, ଯାହା ଆମେରିକୀୟ ସୈନିକମାନଙ୍କୁ ଫିଲିପାଇନ୍ସରେ ରହିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥାଏ । ବର୍ତ୍ତମାନ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ମଧ୍ୟ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଭାରତର ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ରାସ୍ତା ଖୋଲୁଛି । ଇକୋନୋମିକ୍ ଟାଇମ୍ସର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାରତ କେବଳ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ସହିତ ଇଣ୍ଡୋ-ପାସିଫିକ୍ ସେକ୍ଟରରେ କାମ କରିବାକୁ ଚାହୁଁନାହିଁ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ ମଧ୍ୟ ସେହି ବିବାଦୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭାରତର ପ୍ରବେଶ ଚାହୁଁଛି । ଏଥିସହ ଫିଲିପାଇନ୍ସର ନୌସେନା ମୁଖ୍ୟ ରିୟର ଆଡମିରାଲ ଜିଓଭାନି କାର୍ଲୋ ଜେ। ବାକର୍ଡୋ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ଭାରତ ସହ ସମ୍ପର୍କ ବଢ଼ାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି ।
ବୋଧହୁଏ ସି ଜିନପିଙ୍ଗ ବର୍ତ୍ତମାନ ହୃଦୟଙ୍ଗମ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଦକ୍ଷିଣ ଚୀନ୍ ସାଗରରେ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ବିରୁଦ୍ଧରେ ତାଙ୍କର ଆକ୍ରୋଶ ଚୀନ୍ଠାରୁ ଅଧିକ ହେବ । କାରଣ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଆମେରିକା ଏବଂ ଭାରତ ସହ ହାତ ମିଳାଇଛି । ଏହି କାରଣରୁ, ବର୍ତ୍ତମାନ ଚୀନ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଏହି ଦ୍ୱୀପ ଦେଶକୁ କୋଭିଡ଼୍ – ୧୯ ଟୀକା ପ୍ରଲୋଭିତ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହାକୁ ହଇରାଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଛନ୍ତି । ଏକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ବାର୍ତ୍ତା ମଧ୍ୟ ଅଛି ଯେ ଯଦି ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଭାରତ କିମ୍ବା ଆମେରିକା ଚୟନ କରେ ତେବେ ଏହାକୁ ଚାଇନିଜ୍ ଟୀକା ନ ମିଳିପାରେ । ଯଦିଓ ଏହା କହିବା ଭୁଲ ହେବ ନାହିଁ ଯେ ପୂର୍ବରୁ ଚୀନ୍ ୱୁହାନ୍ ଭାଇରସ୍ ମହାମାରୀକୁ ମାସ୍କ କୂଟନୈତିକ ଶୋଷଣ କରିଥିଲା, ଏବେ ଟୀକା ସହିତ ଏହି ଭୂତାଣୁକୁ ଶୋଷଣ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଛି ।